Das Buch-Projekt "Hamburger Platt"

Sonja Dohrmann :

In´n Sommer 2016 hett dat INS (Institut für niederdeutsche Sprache e.V.) in Bremen en Ümfraag in Noorddüütschland un en lütt beten wieter maakt. Dorbi sünd över 1600 Minschen fraagt worrn, wer kann platt verstahn oder goor snacken un woans is dat Ansehn vun´t Platt.

De Ümfraag is in acht Stremels indelt: Na de eerste, mit Överschrift Inföhren, kaamt veer wichtige Stremels, de jümmer mit en Verkloren anfangt. Achterna gifft dat Biller, de in Krinken oder Süülen wiest, woveel Minschen op ene Fraag woans antert hebbt. Also dor hebbt se veel tohooprekt un wat dorbi rutkamen is, wiest uns düsse Biller mit heel veele Tallen – man dat is kloor un dütlich. An´n Enn gifft dat dree Stremels: Tosamenfaten, Afkörten un de Anlaag mit de Fraagen vun de Ümfraag.

Dat INS hett rutfunnen, meist jede twete versteiht goot oder täämlich goot Platt, öllere Lüüd beter as de jungen. Minschen af 80 Johr verstaht to 75,2 Prozent un snackt to 50,5 Prozent Platt. De nee’en Tallen sünd nich lütter as de vun 2007 ut de letzte Ümfraag, In.n Gegendeel, vun dor af an hett sik dat täämlich goote Verstahn goor verbetert. Bi´t Snacken süht dat aver anners ut – blots 15,7 Prozent köönt hütigendags noch de Regionalspraak goot oder täämlich goot snacken.

40 Prozent hebbt Platt in de Familie vun de Öllern lehrt. Un dorblangen, woneem gifft dat Plattdüütsch in´n Alldag to höörn oder to snacken? Hier geven över 40 Prozent von de befraagt Minschen an, dör Medien mit Platt tosamen to kamen, vör allen dör den Dudelkassen un dat Narichtenblatt.

Denn is ok fraagt worrn, wat stellt een sik ünner Plattdüütsch vör un woneem warrt dat beste as ok dat meiste Platt snackt. Nedersassen kummt hier goot bi weg. Man mutt sik aver ok wunnern, dat an düsse Stell wohrhaftig Sassen-Anholt nömt warrt, twoors blots mit 0,5 Prozent, aver liekwoll. Wokeen Plattdüütsch snackt, versteiht un begriepen deit, för den is düsse Spraak schön – wat nich verwunnernt. Aver is Platt överhaupt en egen Spraak oder ehr en Dialekt? Wat för en Oordeel gifft een af över Plattdüütsch un Hochdüütsch? Welk Klang is weeker oder fletiger?

Bi de Ümfraag hett dat INS rutfunnen: Twee vun dree Minschen in Noorddüütschland seggt, för Platt schull mehr daan warrn. Toeerst is de School nömt, de düsse Opgaav övernehmen schall. Blangen Verenen un Kark mutt jüst so de Staat helpen.

Mi dücht, de Resultaten vun düsse Ümfraag sünd woll interessant un dör de Biller goot dorstellt. Dat Lesen is eenfach un kortwielig. Blots de Resultaten hebbt nich besonners veel Nieges brocht un to´n Enn fraag ik mi, wokeen föhlt sik ansnackt un woans geiht man üm mit de Resultaten. Harr de Ümfraag nich Ideen dorto sammeln künnt? Ok wenn de en oder annere Grapen in,n Koop hett, so wörr womööglich ok wat Interessants överbleven. Aver ok ahn en Ideensammeln lohnt de Blick in de Ümfraag.

Ik glööv, wenn Platt en Tokunft hebben schall, denn sünd de Plattsnackers in de Plicht, jümmer Weten an de jungen Lüüd wietertogeven. An de egen Kinner un Enkelkinner, de Broder- und Swesterkinner un an de Kinner vun de Navers. Moot hebben un snacken! Dör dat Snacken blifft en Spraak lebennig. Un dorüm hebbt de 50 Prozent vun de befraagt Minschen woll angeven, se wörrn jümmer Kinner in en plattdüütschen Kinnergoorn schicken- dat heet doch, Platt is in Noorddüütschland wichtig un de Minschen wüllt, dat dat so blifft.

Wat bi de Ümfraag rutsuert is un woans de Antwoorten in´n Enkelten utseht,

kann jeedeen in dat Heft oder in´n Internet nachlesen:

http://www.ins-bremen.de/de/umfrage/ergebnisse/download-broschuere.html

Astrid Adler, Christiane Ehlers, Reinhard Goltz, Andrea Kleene, Albrecht Plewnia: Status und Gebrauch des Niederdeutschen 2016.
Erste Ergebnisse einer repräsentativen Erhebung. Herausgegeben vom Institut für Deutsche Sprache und Institut für niederdeutsche Sprache: Mannheim: Institut für Deutsche Sprache 2016
ISBN 978-3-937241-55-5.

Dohrmann, Sonja

Mit freundlicher Genehmigung von Quickborn
Vereinigung für niederdeutsche Sprache und Literatur e. V.

.
.
.
: